DOLAR 35,9976 0.22%
EURO 37,2320 -0.56%
ALTIN 3.307,640,36
BITCOIN %
İstanbul

HAFİF YAĞMUR

02:00

İMSAK'A KALAN SÜRE

Yüksek faiz ekonomisi en çok dar ve sabit gelirliyi vurdu

Yüksek faiz ekonomisi en çok dar ve sabit gelirliyi vurdu

ABONE OL
Şubat 3, 2025 17:34
Yüksek faiz ekonomisi en çok dar ve sabit gelirliyi vurdu
0

BEĞENDİM

ABONE OL

Son dönemde uygulanan yüksek faize dayalı ekonomik proğram zengini daha zengin ederken, sabit ve dar gelirliyi daha da fakirleştirdi.

Ekonomik politika ülke ekonomisine yıllık 300 dolar faiz yükü getiriyor.

Yüksek enflasyondan, yüksek faizden, yüksek kurdan tek kazanan sermaye grupları oldu.

POLİTİKA DEĞİLİKLİĞİ DAR VE SABIT GELİRLİYİ VURMAYA DEVAM EDİYOR

Yüksek faizin sanayiciye maliyeti katlanarak artıyor.

Kovid salgını, Rusya Ukrayna Savaşı, asrın felaketi Kahramanmaraş depremleri, EYT yükü ve seçim gibi önemli badireleri yüzde 8,5 faiz ve yüzde 38 enflasyon ile geride bırakan Türkiye, Haziran 2023’teki politika değişikliğinin ardından bir türlü belini doğrultamadı.

Sanayi şirketlerinin karlılıklarını eriten yüksek faiz politikası; işletmeleri, malını mülkünü satarak ayakta kalmaya çalıştığı zor bir sürece soktu.

Yatırımcıların, işletmelerin, sanayicilerin sermayesi faizcilerin eline geçmeye başladı.

Sanayi kuruluşlarının zararları veya kârlılıklarının düşüşü, büyük bir vergi kaybını da beraberinde getirecek. Zarar artığı için geliri düşen işletmelerin gelir vergisi de düşecek.
İşletmelerin daha düşük vergi vermesi devletin büyük bir vergi kaybına uğramasını bu da bütçe açığının artmasını beraberinde getirecek.

Yüksek faizlere direnmeye çalışan işletmeler, kapatılma veya yok pahasına satılma riskiyle de karşı karşıya.

FAİZ YÜKÜ KURUMLAR VERGİSİNİ ERİTTİ

Türkiye’nin merkezi yönetim bütçe gelirleri 2024’te bir önceki yıla göre yüzde 66,5 artarak 8 trilyon 670 milyar lira, giderleri de yüzde 63,6 artarak 10 trilyon 777 milyar lira oldu.

Bütçe açığı ise 2 trilyon 106 milyar lira olarak kayıtlara geçti.

Bunda kurumlar vergisindeki erimenin büyük etkisi oldu.

Gelir vergisinin yüzde 120, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 96,4, özel tüketim vergisi yüzde 56,4, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 158,8, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 40,5, damga vergisi yüzde 78,9, harçlar yüzde 59,6 ve diğer vergi gelirleri yüzde 40,5 arttığı 2024’te kurumlar vergisi sadece yüzde 13 arttı. İşletme kârları üzerinden alınan kurumlar vergisindeki düşük performans; sanayicinin, KOBİ’lerin, tüccarın ve ihracatçının yüksek faiz yükü altında ezildiğini gösteriyor.

İHRACATI DA VURDU

İSO 500’de üretimden satışlar 2023 yılında yüzde 42,1 oranında artarak 4 trilyon 485 milyar liradan 6 trilyon 375 milyar liraya çıktı.

Bu rakamlar, 2021 ve 2022 yıllarına göre Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşu için zayıf bir performansa işaret ediyor. Üretimden satışlarda büyüme 2022’de yüzde 119 iken, 2023 yılında yüzde 42,1’e geriledi. Enflasyondan arındırıldığında ise üretimden satışların 2023’te reel olarak yüzde 13,8 oranında gerilediği görülüyor.

EKONOMİNİN %57’Sİ FAİZE GİDİYOR

Faizlerin yüksek olduğu dönemlerde sanayi kuruluşlarının ana faaliyet alanları dışına yönelmesi de dikkat çekiyor.

Bir başka deyişle, finansman maliyetinin yüksek olduğu yıllarda şirketler parayı yatırıma ayırmak yerine faize yatırıyor.

Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşlarında da durum aynı. Toplam faaliyet dışı gelirlerin net satışlara oranının 2023’te yüzde 2,1’den yüzde 3,6’ya yükseldi. Üretim faaliyeti dışı gelirlerinin dönem kâr ve zarar toplamı içindeki payı 2022’de yüzde 22,9 iken, 2023’te yüzde 41,3’e çıktı. İSO 500’ün finansman giderleri 2023’te yüzde 92,5 oranında artarak 277 milyar liradan 533 milyar liraya yükseldi.

Böylece finansman giderlerinin faaliyet kârına oranı 15,6 puan artışla yüzde 41,3’ten yüzde 56,9’a çıktı. Bu tablo sanayicinin elde ettiği kârın yarısından fazlasını faize ödemek zorunda olduğunu gösteriyor.

(Kaynak: Yeni Şafak)

EKONOMİ HABERLERİ

En az 10 karakter gerekli


HIZLI YORUM YAP