Bayram, sadece tatil demek değildir.
Birlikte sevinmenin adıdır; Bayram.
Türkçe bayram kelimesi, Farsça (bezm+ram) kelimesinden gelir ki manası “neşe meclisi” demektir.
Arapça bayram için iyd kelimesi kullanılır.
Bayramlar sevinç günleridir.
Neşelenmenin, meşru bir biçimde eğlenmenin, güzel giyinmenin, gülümsemenin, çocukları özellikle de yetim ve öksüzleri sevindirmenin tavsiye edildiği günlerdir.
Bayramlar, birlik ve dayanışma günleri, bir araya gelme, ihtiyaç sahiplerini gözetme, hatırlarını sorma, gönüllerini alma, özellikle de yetimlerin ve yoksulların gönüllerini ferahlandırma vesilesidir.
Hayatın tek düzelikten çıkıp renklendirildiği günlerdir.
Halk arasında eğlenceli zamanlara “Bayram havası” seyrek yapılan işler için “Bayram da seyranda” veya “Bayramdan bayrama” denir.
Aşırı sevinmek manasına “Bayram etmek” denilmektedir.
Enes bin Mâlik’ten (r.a) rivayet edilmiştir ki:
“Peygamber Efendimiz (s.a.v) Medine’ye geldiğinde halkın eğlence ile geçirdiği iki gün vardı.”
Peygamber Efendimiz (s a.v): “Bu iki günün özelliği nedir?” diye sordu. “Cahiliye döneminde o günlerde eğlenirdik.” diye cevap verdiler.
Bunun üzerine Resûlullah Efendimiz (s.a.v) şöyle buyurdu:
“Şüphesiz Allah cc sizin için o günleri onlardan daha hayırlı olan kurban ve fıtır ( Ramazan) bayramlarıyla değiştirdi.”
(Ebu Davud, salât,239)
Buhâri ve Müslim de geçen rivayette Hz. Aişe annemizden nakledilen bir hadisede; “Bir bayram günü, habeşliler mescidin avlusuna gelip mızrak oyunu oynadılar Resûlullah (s.a.v) beni çağırdı. Doyasıya seyretttim.” demiştir.
Yine aynı yerde geçmektedir.
Bir bayram günü Hz Ebubekir (r.a) kızı Hz. Âişe’nin yanına geldiğinde, iki küçük cariyenin tef çalıp şarkı söylediğini görüp onlara serzenişte bulununca Efendimiz (s.a.v): “Bırak ey Ebubekir, bayram günleridir!” buyurdu.
Bayram günleri oruç tutmak bile yasaktır.
Ramazan Bayramı’nın birinci günü, Kurban Bayramı’nın dört günü yılda beş gün oruç tutmak tahrimen mekruhtur.
Birçoğumuzun dilinden klâsikleşmiş “Nerede o eski bayramlar” cümlesini duymak mümkündür.
Aynı cümleyi dedelerimiz kullandı, babalarımız kullandı.
Bizlerde kullanmaktayız.
Muhtemeldir ki bizden sonrakiler nesillerde kullanacaktır.
Bu belki de çocuklukta yaşadığımız, tat aldığımız, sevinç duyduğumuz bayramların hazzını, büyüyüp hayatın zorluklarıyla ve çeşitli dertlerle karşılaşınca o eski hazları alamayışımızdan dolayı olabilir.
Bayramları bayram gibi yaşamaya, çocuklarımıza ve daha sonraki nesillere aktarmaya çalışmalıyız.
Ne yazık ki günümüzde bayram denilince gittikçe çok kişinin aklına tatil gelmektedir.
Büyükleri ziyaret etmek, hatırlarını sormak, yüzyüze görüşmek yerine, “nasıl olsa telefonla bayramlaştık” deyip hele de görüntülü görüşüldüyse vazife yerine getirilmiş kabul edilerek bir an önce tatil beldelerine akın edilmektedir.
Zamanımızın çocukları o eski bayramların güzelliklerini yaşayamamaktadırlar.
Her şeyin sanalını yaşamaya alıştıkları gibi bayramları da sanal olarak yaşamaktadırlar.
Müslümanlar olarak her ne kadar bayramlar sevinç günleri olsa da islâm coğrafyasının birçok yerinde akan gözyaşı ve kanın, katil İsrail askerlerinin Filistin Gazze’de yaptığı zulmün, ilk kıblemiz olan Mescid-i Âksa’nın durumunun, Çin‘in müslüman olan Doğu Türkistanlı Uygur Türklerine akıl almaz, vicdan kabul etmez, ahlâkî ve insanî ilkelerin hiçbirisine uymaz işkence ve asimilasyon uygulamasının verdiği sıkıntı ve hüznün sevinçlerimizi gölgelediği bundan dolayı bayramlarımızı buruk bir şekilde yaşadığımız da aşikârdır.
Ayrıca Hz. Ali’nin ( r.a) bir sözünü hatırlatmakta fayda olduğunu düşünmekteyim.
Şöyle ki, Hz Ali’ye (r.a) sormuşlar: “Bayram nedir?”
“Günahsız geçen hergün bayramdır.” diye cevaplamış.
Her müslümanın kendisine ilke edinmesi gereken muhteşem bir söz.
Bayramlar da yolumuzu gözleyenlerin özlemle yanan kalplerini ferhlatıp çocuklarımıza örnek olamazsak neslimiz bayramın gerçek anlamını algılamaktan mahrum olacaktır.
Ramazan ayının son günlerini yaşamaktayız.
Rabbim tutulan oruçları kabul etsin.
Bizleri bir dahaki ramazan ayına sağlıklı bir şekilde kavuştursun.
İki gün sonra 30 Mart 2025 pazar günü bayrama kavuşmuş olacağız inşâallah.
Şimdiden Ramazan Bayramı’mızı tebrik eder, milletimizin. islâm âlemininve bütün insanlığın hayrına vesile olmasını yüce Rabbimden niyaz ederim.
Cumamız hayra vesile olsun.
Selamlarımla.
News
